Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τετάρτη 29 Απριλίου 2015

Όγκοι της Σπονδυλικής Στήλης: Από τη διάγνωση ως τη θεραπεία






Και μόνο το άκουσμα της λέξης «όγκος», μοιάζει τρομακτικό, όμως οι σύγχρονες τεχνικές που διαθέτει σήμερα η ιατρική επιστήμη μπορούν να προσφέρουν τις πιο κατάλληλες και αποτελεσματικές θεραπείες σε όλους τους ασθενείς.
Ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρεί όλο και περισσότερους συνανθρώπους μας, είναι οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης και συγκεκριμένα οι όγκοι.


Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης διακρίνονται σε πρωτοπαθείς, όταν ξεκινούν από τα οστά της σπονδυλικής στήλης, και σε δευτεροπαθείς ή μεταστατικούς όταν από άλλους ανθρώπινους ιστούς μεταφέρονται στα οστά της σπονδυλικής στήλης, κάνουν δηλαδή μεταστάσεις.
  
Πρωτοπαθείς Όγκοι
Οι πρωτοπαθείς όγκοι είναι σχετικά σπάνιοι, με ποσοστό λιγότερο από το 10% να ξεκινούν από τη σπονδυλική στήλη, και υποδιαιρούνται σε καλοήθεις και κακοήθεις.

Κλινικά χαρακτηριστικά των πρωτοπαθών όγκων

Τυπικά, οι όγκοι αυτοί διαγιγνώσκονται σε νεαρότερη ηλικία από τους μεταστατικούς όγκους.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που προκαλούν είναι ο πόνος στη σπονδυλική στήλη, με κύριο χαρακτηριστικό ότι συνήθως είναι χειρότερος τη νύχτα (επιδεινώνεται με την κατάκλιση).
Συχνά, ο πόνος δεν αφήνει τους ασθενείς να σηκωθούν και να περπατήσουν, σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να κατεβαίνει και στα πόδια ή στα χέρια και να συνοδεύεται από αδυναμία βάδισης ή μουδιάσματα, ή αδεξιότητα ή διαταραχή και δυσκολία βάδισης.


Ποιοι ασθενείς πρέπει να ελεχθούν για όγκο στη σπονδυλική στήλη

Νέοι ασθενείς με:
•          παρατεινόμενο χρονικά πόνο στη σπονδυλική στήλη,
•          πόνο που επιδεινώνεται την νύχτα ή παραμένει κατά την ανάπαυση,
•          πόνο που συνδυάζεται με νευρολογική βλάβη.


 Ακτινολογικός έλεγχος


-Απλές ακτινογραφίες σπονδυλικής στήλης
Μπορούν να εντοπίσουν τη βλάβη και είναι διαγνωστικές σε ειδικές περιπτώσεις. Όμως, συχνά αποτυγχάνουν να εντοπίσουν μικρούς όγκους.

-Αξονική και μαγνητική τομογραφία
Θεωρούνται οι πιο ειδικές εξετάσεις για τον εντοπισμό της θέσης της βλάβης και της ακριβούς έκτασης της νόσου, με τα ευρήματά τους να αλληλοσυμπληρώνονται.

-Σπινθηρογράφημα οστών με χρήση ραδιοϊσοτόπων
Είναι μια ειδική εξέταση κατά την οποία χορηγείται στον ασθενή μια απειροελάχιστη ποσότητα ενός ραδιοϊσοτόπου (ραδιοφαρμάκου) που έχει την ιδιότητα να «προσκολλάται» έντονα στην περιοχή του όγκου, αναγνωρίζοντας περιοχές οστικής ανάπτυξης ή καταστροφής, που οφείλονται στον όγκο.

ΒΙΟΨΙΑ

Η λήψη σωστής βιοψίας από τον όγκο, δηλαδή η αφαίρεση ενός μικρού του τμήματος, έχει ιδιαίτερη σημασία προκειμένου να εξακριβωθεί η φύση του όγκου, να προσδιοριστεί η προβλεπόμενη κλινική πορεία του και γενικότερα για να σχεδιαστεί η ενδεδειγμένη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσει ο ασθενής.

Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος είναι η διαδερμικη βιοψία υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση, τεχνική που είναι γρήγορη, ελάχιστα παρεμβατική και με μικρό ποσοστό επιπλοκών, ενώ θεωρείται ότι έχει μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια.

Θεραπευτικές μέθοδοι

Χημειοθεραπεία
Εχει περιορισμένο ρόλο στη θεραπεία αυτών των ασθενών, κυρίως ως συμπληρωματική θεραπεία της χειρουργικής αφαίρεσης κακοήθων όγκων.

Ακτινοθεραπεία
Εχει καλύτερα αποτελέσματα στους πιο κακοήθεις όγκους. Ενδέχεται, όμως, να προκαλέσει βλάβη στον υποκείμενο νωτιαίο μυελό αλλά και την ανάπτυξη κακοήθων όγκων, κυρίως σαρκωμάτων, λόγω της ακτινοβολίας.

Χειρουργική αντιμετώπιση
Οι ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας των όγκων αυτών είναι οι ακόλουθες:

-Σοβαρός πόνος από αστάθεια της σπονδυλικής στήλης.
-Πίεση του υποκείμενου νωτιαίου μυελού από τον όγκο.
-Αφαίρεση του όγκου με σκοπό την ίαση ή τον μακροχρόνιο έλεγχο της νόσου.

Θεραπεία

Η θεραπεία των πρωτοπαθών όγκων πολλές φορές καθορίζεται από τον ιστολογικό τους τύπο, δηλαδή τον βαθμό κακοήθειας, την εξάπλωσή του σε παρακείμενους  ιστούς, αλλά και από τη γενικότερη κατάσταση του ασθενούς. Για τους καλοήθεις όγκους, η χειρουργική αφαίρεση μπορεί να οδηγήσει στην ίαση.

Οι κακοήθεις πρωτοπαθείς όγκοι συχνά απαιτούν χειρουργική αφαίρεση, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Ο στόχος της σύγχρονης χειρουργικής θεραπείας είναι η ευρεία και κατά το δυνατόν συμπαγής (en bloc) αφαίρεση του πρωτοπαθούς όγκου, επειδή προσφέρει υψηλότερο ποσοστό τοπικού ελέγχου της νόσου, πιο μακροχρόνια επιβίωση χωρίς υποτροπή του όγκου, και σε μερικές περιπτώσεις και ίαση.
Όμως, η επέμβαση αυτή συνδυάζεται ενίοτε με κινδύνους νευρολογικών επιπλοκών και σε ορισμένες περιπτώσεις καθίσταται ανέφικτη λόγω της επέκτασης του όγκου σε παρακείμενους ιστούς, οπότε αναγκαστικά γίνεται υφολική ή τμηματική αφαίρεση της βλάβης.



Μεταστατικοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης

Αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των όγκων της σπονδυλικής στήλης, καθώς το 50%-70% των ασθενών με καρκίνο θα έχουν αναπτύξει μέχρι το θάνατό τους οστικές μεταστάσεις, με τη σπονδυλική στήλη να αποτελεί την πιο συνηθισμένη οστική εντόπιση.
Περίπου το 50% των οστικών αυτών μεταστάσεων προέρχονται από τον μαστό, τους πνεύμονες και τον  προστάτη, με  λιγότερα περιστατικά να προέρχονται από τους νεφρούς, το γαστρεντερικό και τον θυρεοειδή.

Κλινική εικόνα

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα των όγκων αυτών είναι ο έντονος πόνος, ο οποίος συνήθως προηγείται χρονικά των νευρολογικών βλαβών που προκύπτουν από την πίεση του νωτιαίου μυελού.
Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του πόνου είναι ότι είναι σταθερός και χαρακτηριστικά επιδεινούμενος κατά τη νύχτα ή νωρίς το πρωί. Συνήθως εντοπίζεται στη θέση της πάσχουσας περιοχής, αλλά ενίοτε αντανακλά σε άλλες περιοχές.
Παράλληλα, μπορεί να επιδεινώνεται με την ορθοστασία, την αυξημένη σωματική δραστηριότητα και τον βήχα και να μειώνεται στην ύπτια θέση, σε περίπτωση καθίζησης των σπονδυλικών σωμάτων.


Αντιμετώπιση

Η άριστη αντιμετώπιση των όγκων αυτών αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί τη συνεργασία ογκολόγων, ακτινοθεραπευτών και νευροχειρουργών-χειρουργών Σπονδυλικής Στήλης.
Είναι πρωταρχικής σημασίας η θεραπεία να αρχίσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά τη διάγνωση, προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα.
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική θεραπεία, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή και συνδυασμό αυτών.

Οι στόχοι της χειρουργικής θεραπείας, εφόσον κριθεί αναγκαία για τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται θετικά στην ακτινοθεραπεία και τη φαρμακευτική αγωγή, είναι:

-Η πρόληψη της παραμόρφωσης και η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης.
-Η αποσυμπίεση των υποκείμενων νευρικών δομών.
-Ο καθορισμός της ιστολογικής διάγνωσης.
-Η αποτροπή της τοπικής υποτροπής.

Η πλέον ενδεδειγμένη χειρουργική θεραπεία των όγκων αυτών θεωρείται αυτή η οποία αποσυμπιέζει τον πιεζόμενο από τον όγκο νωτιαίο μυελό σε συνδυασμό με ανακατασκευή και σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης.


Ογκοι του νωτιαίου μυελού

Οι όγκοι του νωτιαίου μυελού αποτελούν περίπου το 15% των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος και οι περισσότεροι ξεκινούν από τις περιοχές του νωτιαίου μυελού, των μηνίγγων και των περιφερικών νεύρων, με τους μεταστατικούς όγκους να εντοπίζονται σπάνια σε αυτή την περιοχή.

Οι ενδομυελικοί όγκοι αναπτύσσονται μέσα στη δομή του νωτιαίου μυελού, ενώ οι εξωμυελικοί όγκοι αναπτύσσονται έξω από αυτόν και είναι γενικά καλοήθεις, που μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά.

Τα κύρια χαρακτηριστικά των εξωμυελικών όγκων είναι ο πόνος που εντοπίζεται σ’ ένα νεύρο ή ο διάχυτος πόνος κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης, η μυϊκή αδυναμία, η αδεξιότητα στις λεπτές κινήσεις των άνω άκρων, η σπαστικότητα και αταξία βάδισης, καθώς και οι διαταραχές ούρησης-αφόδευσης.

Η μαγνητική τομογραφία αποτελεί την πιο αποτελεσματική εξέταση για τη  διάγνωση αυτών των όγκων και η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση.

Οι ενδομυελικοί όγκοι εκδηλώνονται με τα ακόλουθα συμπτώματα:

-Πόνος κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης που ακολουθείται από προοδευτική νευρολογική επιδείνωση. Η διάρκεια των συμπτωμάτων μπορεί να είναι 3-4 χρόνια πριν από τη διάγνωση. Σε περίπτωση κακοήθειας τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν ορισμένες εβδομάδες ή μηνες.

 -Σπαστικότητα, αισθητικές διαταραχές, μούδιασμα των άκρων, κατανομή πόνου στα άκρα και διαταραχές του ουροποιητικού και της αφόδευσης.

Ο απεικονιστικός έλεγχος και η θεραπεία είναι παρόμοια με τον έλεγχο και τη θεραπεία των εξωμυελικών όγκων, με τη διαφορά ότι η χειρουργική θεραπεία αυτών των όγκων συνδυάζεται με μεγαλύτερη νοσηρότητα.
Η ακτινοθεραπεία δεν αποτελεί πρωταρχική θεραπεία στην αντιμετώπισή τους με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου παρατηρείται τοπική υποτροπή της νόσου. Τότε εφαρμόζεται, όσο είναι δυνατόν, συνδυασμός νέας χειρουργικής αφαίρεσης με ακτινοθεραπεία.

 www.brain-spine.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου